เศาะหีหุลบุคอรีย์ 9(8) : เรื่อง เรื่องของความศรัทธา

 

เรื่อง เรื่องของความศรัทธา

อัลลอฮฺตรัสว่า 

 لَّيۡسَ ٱلۡبِرَّ أَن تُوَلُّواْ وُجُوهَكُمۡ قِبَلَ ٱلۡمَشۡرِقِ وَٱلۡمَغۡرِبِ وَلَٰكِنَّ ٱلۡبِرَّ مَنۡ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ وَٱلۡكِتَٰبِ وَٱلنَّبِيِّـۧنَ وَءَاتَى ٱلۡمَالَ عَلَىٰ حُبِّهِۦ ذَوِي ٱلۡقُرۡبَىٰ وَٱلۡيَتَٰمَىٰ وَٱلۡمَسَٰكِينَ وَٱبۡنَ ٱلسَّبِيلِ وَٱلسَّآئِلِينَ وَفِي ٱلرِّقَابِ وَأَقَامَ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتَى ٱلزَّكَوٰةَ وَٱلۡمُوفُونَ بِعَهۡدِهِمۡ إِذَا عَٰهَدُواْۖ وَٱلصَّٰبِرِينَ فِي ٱلۡبَأۡسَآءِ وَٱلضَّرَّآءِ وَحِينَ ٱلۡبَأۡسِۗ أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ صَدَقُواْۖ وَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُتَّقُونَ

      (หาใช่คุณธรรมไม่ การที่พวกเจ้าผินหน้าของพวกเจ้าไปทางทิศตะวันออกและทิศตะวันตก แต่ทว่าคุณธรรมนั้นคือผู้ที่ศรัทธาต่ออัลลอฮฺ และวันปรโลก และศรัทธาต่อมลาอิกะฮฺ ต่อบรรดาคัมภีร์ และนะบีทั้งหลาย และบริจาคทรัพย์ ทั้ง ๆ ที่มีความรักในทรัพย์นั้น แก่บรรดาญาติที่สนิท และบรรดาเด็กกำพร้า และแก่บรรดาผู้ยากจนและผู้ที่อยู่ในการเดินทาง และบรรดาผู้ที่มาขอ และบริจาคในการไถ่ทาส และเขาได้ดำรงไว้ซึ่งการละหมาด และชำระซะกาต และ (คุณธรรม นั้น) คือบรรดาผู้ที่รักษาสัญญาของพวกเขาโดยครบถ้วน เมื่อพวกเขาได้สัญญาไว้ และบรรดาผู้ที่อดทนในความทุกข์ยาก และในความเดือดร้อน และขณะต่อสู้ในสมรภูมิ ชนเหล่านี้แหละคือผู้ที่พูดจริง และชนเหล่านี้แหละคือผู้ที่มีความยำเกรง) (อัลบุเกาะเราะฮฺ 2:177)

 และ

قَدۡ أَفۡلَحَ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ

(แน่นอนบรรดาผู้ศรัทธาได้ประสบความสำเร็จแล้ว) (อัลมุอฺมินูน 21:1)

หะดีษที่ 9(8)

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ ، قَالَ : حَدَّثَنَا أَبُو عَامِرٍ الْعَقَدِيُّ ، قَالَ : حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ بِلَالٍ ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ دِينَارٍ ، عَنْ أَبِي صَالِحٍ ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْه ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ، قَالَ :

 ”الْإِيمَانُ بِضْعٌ وَسِتُّونَ شُعْبَةً ، وَالْحَيَاءُ شُعْبَةٌ مِنَ الْإِيمَانِ“ 

ความว่า : อับดุลลอฮฺ อิบนุมะหัมมัด ได้บอกแก่เราว่า อะบูอามิรฺ อัลลอะเกาะดีย์ ได้บอกแก่เราว่า ซุไลมาน อิบนุบิลาล ได้กล่าวแก่เราว่า อิบดุลลอฮฺ อิบนุดินารฺ ได้รับรายงานจาก อะบูศอลิหฺ จากอะบูฮุร็อยเราะฮฺ(รอฎิฯ) จากท่านนบี(ศ็อลฯ) ว่า ท่านนบี(ศ็อลฯ)ได้กล่าวว่า 

“อีมาน(ความศรัทธา)มี 60 กว่าสาขา และความละอายเป็นหนึ่งของความศรัทธา“

เศาะหีหุลบุคอรีย์ 8(7) :

 

เรื่อง คำกล่าวของนบี(ศ็อลฯ) "อิสลามวางอยู่บนเสาหลัก 5 ประการ"

حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ مُوسَى ، قَالَ : أَخْبَرَنَا حَنْظَلَةُ بْنُ أَبِي سُفْيَانَ ، عَنْ عِكْرِمَةَ بْنِ خَالِدٍ ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا ، قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : ” بُنِيَ الْإِسْلَامُ عَلَى خَمْسٍ ، شَهَادَةِ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ ، وَإِقَامِ الصَّلَاةِ ، وَإِيتَاءِ الزَّكَاةِ ، وَالْحَجِّ ، وَصَوْمِ رَمَضَانَ ”

ความว่า : อุไบดุลลอฮฺ อิบนุมูซา ได้บอกแก่เราว่า หัรซอละฮฺ อิบนุอะบีซุฟยาน ได้บอกแก่เราว่า รายงานจากอิกริมะฮฺ อิบนุคอลิด จากอิบนุอุมัรฺ(รอฎิยัลลอฮุอันฮุมา) เขาได้กล่าวว่า เราะซูลุลลอฮฺ(ศ็อลฯ) ได้กล่าวว่า

“ศาสนาอิสลามสร้างขึ้นบนฐาน 5 เสาหลัก (1)การปฏิญานว่าไม่มีพระเจ้าอื่นไดนอกจากอัลลอฮฺและมุหัมมัดคือศาสนทูตของพระองค์ (2)การดำรงละหมาด (3)การจ่ายซะกาต (4)การทำหัจญฺ และ(5)การถือศีอดในเดือนรอมฎอน“

เศาะหีหุลบุคอรีย์ : บท ความศรัทธา เรื่อง คำกล่าวของนบี(ศ็อลฯ) "อิสลามวางอยู่บนเสาหลัก 5 ประการ"

        ความศรัทธา คือ คำพูด การกระทำ มีเพิ่มและมีลด อัลลอฮฺได้ตรัสว่า

لِيَزْدَادُوا إِيمَانًا مَعَ إِيمَانِهِمْ 

            ความว่า : เพื่อพวกเขาจะได้เพิ่มพูนการศรัทธาให้กับการศรัทธาของพวกเขา (อัลฟัตหฺ 48/4)

وَزِدْنَاهُمْ هُدًى

            ความว่า : และเราได้เพิ่มแนวทางที่ถูกต้องให้แก่พวกเขา (อัลกะฮฺฟิ 18/13)

وَيَزِيدُ اللَّهُ الَّذِينَ اهْتَدَوْا هُدًى

            ความว่า : และอัลลอฮ์จะทรงเพิ่มแนวทางที่ถูกต้องให้แก่ผู้ที่อยู่ในแนวทางนั้น (ซูมัรยัม 19:76)

وَالَّذِينَ اهْتَدَوْا زَادَهُمْ هُدًى وَآتَاهُمْ تَقْوَاهُمْ 

            ความว่า : ส่วนผู้ที่ปฏิบัติตามแนวทางที่ถูกต้อง พระองค์ทรงเพิ่มแนวทางที่ถูกต้องให้แก่พวกเขา(มุหัมมัด 47:17)
        และคำตรัสของอัลลอฮฺ

وَيَزْدَادَ الَّذِينَ آمَنُوا إِيمَانًا 

            ความว่า : และบรรดาผู้ศรัทธาจะได้เพิ่มพูนการศรัทธา (อัลมุดัษษิรฺ 74:31)

        และคำตรัสของพระองค์

 : أَيُّكُمْ زَادَتْهُ هَذِهِ إِيمَانًا فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا فَزَادَتْهُمْ إِيمَانًا  

            ความว่า : “มีใครบ้างในพวกท่านที่บทนี้ทำให้ศรัทธาเพิ่มขึ้น ? “ สำหรับบรรดาผู้ที่มีความศรัทธานั้น บทนี้ได้ทำให้การศรัทธาเพิ่มขึ้นแก่พวกเขา (อัตเตาบะฮฺ 9:124)
        และคำตรัสของพระองค์ที่กล่าวว่า

فَاخْشَوْهُمْ زَادَهُمْ إِيمَانًا

            ความว่า : ดังนั้นพวกท่านจงกลัวพวกเขาเถิด  ได้เพิ่มการอีมานแก่พวกเขา (อาลาอิมรอน 3:173)
        และคำตรัสของพระองค์ผู้ทรงสูงส่ง

เศาะหีหุลบุคอรีย์ 7(6) :

 

Heraclius, Emperor Of Byzantium

حَدَّثَنَا أَبُو الْيَمَانِ الْحَكَمُ بْنُ نَافِعٍ قَالَ أَخْبَرَنَا شُعَيْبٌ عَنْ الزُّهْرِيِّ قَالَ أَخْبَرَنِي عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُتْبَةَ بْنِ مَسْعُودٍ أَنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عَبَّاسٍ أَخْبَرَهُ أَنَّ أَبَا سُفْيَانَ بْنَ حَرْبٍ أَخْبَرَهُ أَنَّ

هِرَقْلَ أَرْسَلَ إِلَيْهِ فِي رَكْبٍ مِنْ قُرَيْشٍ وَكَانُوا تِجَارًا بِالشَّأْمِ فِي الْمُدَّةِ الَّتِي كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَادَّ فِيهَا أَبَا سُفْيَانَ وَكُفَّارَ قُرَيْشٍ فَأَتَوْهُ وَهُمْ بِإِيلِيَاءَ فَدَعَاهُمْ فِي مَجْلِسِهِ وَحَوْلَهُ عُظَمَاءُ الرُّومِ ثُمَّ دَعَاهُمْ وَدَعَا بِتَرْجُمَانِهِ فَقَالَ أَيُّكُمْ أَقْرَبُ نَسَبًا بِهَذَا الرَّجُلِ الَّذِي يَزْعُمُ أَنَّهُ نَبِيٌّ فَقَالَ أَبُو سُفْيَانَ فَقُلْتُ أَنَا أَقْرَبُهُمْ نَسَبًا فَقَالَ أَدْنُوهُ مِنِّي وَقَرِّبُوا أَصْحَابَهُ فَاجْعَلُوهُمْ عِنْدَ ظَهْرِهِ ثُمَّ قَالَ لِتَرْجُمَانِهِ قُلْ لَهُمْ إِنِّي سَائِلٌ هَذَا عَنْ هَذَا الرَّجُلِ فَإِنْ كَذَبَنِي فَكَذِّبُوهُ فَوَاللَّهِ لَوْلَا الْحَيَاءُ مِنْ أَنْ يَأْثِرُوا عَلَيَّ كَذِبًا لَكَذَبْتُ عَنْهُ ثُمَّ كَانَ أَوَّلَ مَا سَأَلَنِي عَنْهُ أَنْ قَالَ كَيْفَ نَسَبُهُ فِيكُمْ قُلْتُ هُوَ فِينَا ذُو نَسَبٍ قَالَ فَهَلْ قَالَ هَذَا الْقَوْلَ مِنْكُمْ أَحَدٌ قَطُّ قَبْلَهُ قُلْتُ لَا قَالَ فَهَلْ كَانَ مِنْ آبَائِهِ مِنْ مَلِكٍ قُلْتُ لَا قَالَ فَأَشْرَافُ النَّاسِ يَتَّبِعُونَهُ أَمْ ضُعَفَاؤُهُمْ فَقُلْتُ بَلْ ضُعَفَاؤُهُمْ قَالَ أَيَزِيدُونَ أَمْ يَنْقُصُونَ قُلْتُ بَلْ يَزِيدُونَ قَالَ فَهَلْ يَرْتَدُّ أَحَدٌ مِنْهُمْ سَخْطَةً لِدِينِهِ بَعْدَ أَنْ يَدْخُلَ فِيهِ قُلْتُ لَا قَالَ فَهَلْ كُنْتُمْ تَتَّهِمُونَهُ بِالْكَذِبِ قَبْلَ أَنْ يَقُولَ مَا قَالَ قُلْتُ لَا قَالَ فَهَلْ يَغْدِرُ قُلْتُ لَا وَنَحْنُ مِنْهُ فِي مُدَّةٍ لَا نَدْرِي مَا هُوَ فَاعِلٌ فِيهَا قَالَ وَلَمْ تُمْكِنِّي كَلِمَةٌ أُدْخِلُ فِيهَا شَيْئًا غَيْرُ هَذِهِ الْكَلِمَةِ قَالَ فَهَلْ قَاتَلْتُمُوهُ قُلْتُ نَعَمْ قَالَ فَكَيْفَ كَانَ قِتَالُكُمْ إِيَّاهُ قُلْتُ الْحَرْبُ بَيْنَنَا وَبَيْنَهُ سِجَالٌ يَنَالُ مِنَّا وَنَنَالُ مِنْهُ قَالَ مَاذَا يَأْمُرُكُمْ قُلْتُ يَقُولُ اعْبُدُوا اللَّهَ وَحْدَهُ وَلَا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا وَاتْرُكُوا مَا يَقُولُ آبَاؤُكُمْ وَيَأْمُرُنَا بِالصَّلَاةِ وَالزَّكَاةِ وَالصِّدْقِ وَالْعَفَافِ وَالصِّلَةِ فَقَالَ لِلتَّرْجُمَانِ قُلْ لَهُ سَأَلْتُكَ عَنْ نَسَبِهِ فَذَكَرْتَ أَنَّهُ فِيكُمْ ذُو نَسَبٍ فَكَذَلِكَ الرُّسُلُ تُبْعَثُ فِي نَسَبِ قَوْمِهَا وَسَأَلْتُكَ هَلْ قَالَ أَحَدٌ مِنْكُمْ هَذَا الْقَوْلَ فَذَكَرْتَ أَنْ لَا فَقُلْتُ لَوْ كَانَ أَحَدٌ قَالَ هَذَا الْقَوْلَ قَبْلَهُ لَقُلْتُ رَجُلٌ يَأْتَسِي بِقَوْلٍ قِيلَ قَبْلَهُ وَسَأَلْتُكَ هَلْ كَانَ مِنْ آبَائِهِ مِنْ مَلِكٍ فَذَكَرْتَ أَنْ لَا قُلْتُ فَلَوْ كَانَ مِنْ آبَائِهِ مِنْ مَلِكٍ قُلْتُ رَجُلٌ يَطْلُبُ مُلْكَ أَبِيهِ وَسَأَلْتُكَ هَلْ كُنْتُمْ تَتَّهِمُونَهُ بِالْكَذِبِ قَبْلَ أَنْ يَقُولَ مَا قَالَ فَذَكَرْتَ أَنْ لَا فَقَدْ أَعْرِفُ أَنَّهُ لَمْ يَكُنْ لِيَذَرَ الْكَذِبَ عَلَى النَّاسِ وَيَكْذِبَ عَلَى اللَّهِ وَسَأَلْتُكَ أَشْرَافُ النَّاسِ اتَّبَعُوهُ أَمْ ضُعَفَاؤُهُمْ فَذَكَرْتَ أَنَّ ضُعَفَاءَهُمْ اتَّبَعُوهُ وَهُمْ أَتْبَاعُ الرُّسُلِ وَسَأَلْتُكَ أَيَزِيدُونَ أَمْ يَنْقُصُونَ فَذَكَرْتَ أَنَّهُمْ يَزِيدُونَ وَكَذَلِكَ أَمْرُ الْإِيمَانِ حَتَّى يَتِمَّ وَسَأَلْتُكَ أَيَرْتَدُّ أَحَدٌ سَخْطَةً لِدِينِهِ بَعْدَ أَنْ يَدْخُلَ فِيهِ فَذَكَرْتَ أَنْ لَا وَكَذَلِكَ الْإِيمَانُ حِينَ تُخَالِطُ بَشَاشَتُهُ الْقُلُوبَ وَسَأَلْتُكَ هَلْ يَغْدِرُ فَذَكَرْتَ أَنْ لَا وَكَذَلِكَ الرُّسُلُ لَا تَغْدِرُ وَسَأَلْتُكَ بِمَا يَأْمُرُكُمْ فَذَكَرْتَ أَنَّهُ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تَعْبُدُوا اللَّهَ وَلَا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا وَيَنْهَاكُمْ عَنْ عِبَادَةِ الْأَوْثَانِ وَيَأْمُرُكُمْ بِالصَّلَاةِ وَالصِّدْقِ وَالْعَفَافِ فَإِنْ كَانَ مَا تَقُولُ حَقًّا فَسَيَمْلِكُ مَوْضِعَ قَدَمَيَّ هَاتَيْنِ وَقَدْ كُنْتُ أَعْلَمُ أَنَّهُ خَارِجٌ لَمْ أَكُنْ أَظُنُّ أَنَّهُ مِنْكُمْ فَلَوْ أَنِّي أَعْلَمُ أَنِّي أَخْلُصُ إِلَيْهِ لَتَجَشَّمْتُ لِقَاءَهُ وَلَوْ كُنْتُ عِنْدَهُ لَغَسَلْتُ عَنْ قَدَمِهِ ثُمَّ دَعَا بِكِتَابِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ الَّذِي بَعَثَ بِهِ دِحْيَةُ إِلَى عَظِيمِ بُصْرَى فَدَفَعَهُ إِلَى هِرَقْلَ فَقَرَأَهُ فَإِذَا فِيهِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ [ ص: 9 ] مِنْ مُحَمَّدٍ عَبْدِ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى هِرَقْلَ عَظِيمِ الرُّومِ سَلَامٌ عَلَى مَنْ اتَّبَعَ الْهُدَى أَمَّا بَعْدُ فَإِنِّي أَدْعُوكَ بِدِعَايَةِ الْإِسْلَامِ أَسْلِمْ تَسْلَمْ يُؤْتِكَ اللَّهُ أَجْرَكَ مَرَّتَيْنِ فَإِنْ تَوَلَّيْتَ فَإِنَّ عَلَيْكَ إِثْمَ الْأَرِيسِيِّينَ وَ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْا إِلَى كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ أَنْ لَا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلَا نُشْرِكَ بِهِ شَيْئًا وَلَا يَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُولُوا اشْهَدُوا بِأَنَّا مُسْلِمُونَ قَالَ أَبُو سُفْيَانَ فَلَمَّا قَالَ مَا قَالَ وَفَرَغَ مِنْ قِرَاءَةِ الْكِتَابِ كَثُرَ عِنْدَهُ الصَّخَبُ وَارْتَفَعَتْ الْأَصْوَاتُ وَأُخْرِجْنَا فَقُلْتُ لِأَصْحَابِي حِينَ أُخْرِجْنَا لَقَدْ أَمِرَ أَمْرُ ابْنِ أَبِي كَبْشَةَ إِنَّهُ يَخَافُهُ مَلِكُ بَنِي الْأَصْفَرِ فَمَا زِلْتُ مُوقِنًا أَنَّهُ سَيَظْهَرُ حَتَّى أَدْخَلَ اللَّهُ عَلَيَّ الْإِسْلَامَ وَكَانَ ابْنُ النَّاظُورِ صَاحِبُ إِيلِيَاءَ وَهِرَقْلَ سُقُفًّا عَلَى نَصَارَى الشَّأْمِ يُحَدِّثُ أَنَّ هِرَقْلَ حِينَ قَدِمَ إِيلِيَاءَ أَصْبَحَ يَوْمًا خَبِيثَ النَّفْسِ فَقَالَ بَعْضُ بَطَارِقَتِهِ قَدْ اسْتَنْكَرْنَا هَيْئَتَكَ قَالَ ابْنُ النَّاظُورِ وَكَانَ هِرَقْلُ حَزَّاءً يَنْظُرُ فِي النُّجُومِ فَقَالَ لَهُمْ حِينَ سَأَلُوهُ إِنِّي رَأَيْتُ اللَّيْلَةَ حِينَ نَظَرْتُ فِي النُّجُومِ مَلِكَ الْخِتَانِ قَدْ ظَهَرَ فَمَنْ يَخْتَتِنُ مِنْ هَذِهِ الْأُمَّةِ قَالُوا لَيْسَ يَخْتَتِنُ إِلَّا الْيَهُودُ فَلَا يُهِمَّنَّكَ شَأْنُهُمْ وَاكْتُبْ إِلَى مَدَايِنِ مُلْكِكَ فَيَقْتُلُوا مَنْ فِيهِمْ مِنْ الْيَهُودِ فَبَيْنَمَا هُمْ عَلَى أَمْرِهِمْ أُتِيَ هِرَقْلُ بِرَجُلٍ أَرْسَلَ بِهِ مَلِكُ غَسَّانَ يُخْبِرُ عَنْ خَبَرِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَلَمَّا اسْتَخْبَرَهُ هِرَقْلُ قَالَ اذْهَبُوا فَانْظُرُوا أَمُخْتَتِنٌ هُوَ أَمْ لَا فَنَظَرُوا إِلَيْهِ فَحَدَّثُوهُ أَنَّهُ مُخْتَتِنٌ وَسَأَلَهُ عَنْ الْعَرَبِ فَقَالَ هُمْ يَخْتَتِنُونَ فَقَالَ هِرَقْلُ هَذَا مُلْكُ هَذِهِ الْأُمَّةِ قَدْ ظَهَرَ ثُمَّ كَتَبَ هِرَقْلُ إِلَى [ ص: 10 ] صَاحِبٍ لَهُ بِرُومِيَةَ وَكَانَ نَظِيرَهُ فِي الْعِلْمِ وَسَارَ هِرَقْلُ إِلَى حِمْصَ فَلَمْ يَرِمْ حِمْصَ حَتَّى أَتَاهُ كِتَابٌ مِنْ صَاحِبِهِ يُوَافِقُ رَأْيَ هِرَقْلَ عَلَى خُرُوجِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَأَنَّهُ نَبِيٌّ فَأَذِنَ هِرَقْلُ لِعُظَمَاءِ الرُّومِ فِي دَسْكَرَةٍ لَهُ بِحِمْصَ ثُمَّ أَمَرَ بِأَبْوَابِهَا فَغُلِّقَتْ ثُمَّ اطَّلَعَ فَقَالَ يَا مَعْشَرَ الرُّومِ هَلْ لَكُمْ فِي الْفَلَاحِ وَالرُّشْدِ وَأَنْ يَثْبُتَ مُلْكُكُمْ فَتُبَايِعُوا هَذَا النَّبِيَّ فَحَاصُوا حَيْصَةَ حُمُرِ الْوَحْشِ إِلَى الْأَبْوَابِ فَوَجَدُوهَا قَدْ غُلِّقَتْ فَلَمَّا رَأَى هِرَقْلُ نَفْرَتَهُمْ وَأَيِسَ مِنْ الْإِيمَانِ قَالَ رُدُّوهُمْ عَلَيَّ وَقَالَ إِنِّي قُلْتُ مَقَالَتِي آنِفًا أَخْتَبِرُ بِهَا شِدَّتَكُمْ عَلَى دِينِكُمْ فَقَدْ رَأَيْتُ فَسَجَدُوا لَهُ وَرَضُوا عَنْهُ فَكَانَ ذَلِكَ آخِرَ شَأْنِ هِرَقْلَ

رَوَاهُ صَالِحُ بْنُ كَيْسَانَ وَيُونُسُ وَمَعْمَرٌ عَنْ الزُّهْرِيِّ

ความว่า : 
            อะบู อัลยะมาน อัลหะกัม อิบนุนาฟิอฺ ได้บอกแก่เราว่า ชุไอบฺได้เล่าว่า อัซซุฮฺรีย์ ได้รายงานว่า อุไบดุลลลอฮฺ อิบนุอับดิลลาฮฺ อิบนุอุตบะฮฺ อิบนุมัซอูด ได้เล่าว่า อับดุลลอฮฺ อิบนุอับบาซ ได้เล่าว่า อะบูซุฟยาน อิบนุหะรฺบิน ได้เล่าว่า

เศาะหีหุลบุคอรีย์ (6) :

 

حَدَّثَنَا عَبْدَانُ ، قَالَ : أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ ، قَالَ : أَخْبَرَنَا يُونُسُ ، عَنِ الزُّهْرِيِّ . ح وحَدَّثَنَا بِشْرُ بْنُ مُحَمَّدٍ ، قَالَ : أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ ، قَالَ : أَخْبَرَنَا يُونُسُ وَمَعْمَرٌ ، عَنِ الزُّهْرِيِّ نَحْوَهُ ، قَالَ : أَخْبَرَنِي عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ ، قَالَ :

” ” كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَجْوَدَ النَّاسِ ، وَكَانَ أَجْوَدُ مَا يَكُونُ فِي رَمَضَانَ حِينَ يَلْقَاهُ جِبْرِيلُ ، وَكَانَ يَلْقَاهُ فِي كُلِّ لَيْلَةٍ مِنْ رَمَضَانَ فَيُدَارِسُهُ الْقُرْآنَ ، فَلَرَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَجْوَدُ بِالْخَيْرِ مِنَ الرِّيحِ الْمُرْسَلَةِ ”

ความว่า : 

อับดานได้บอกแก่เราว่า อับดุลลอฮฺได้บอกว่า ยูนุซได้บอกว่า อัซซุฮรีย์ ได้รายงานว่า .. (สายรายงานอื่น) บะชีรฺ อิบนุมุหัมมัด ได้บอกแก่เราว่า อับดุลลอฮฺ ได้บอกแก่เราว่า ยูนุซ และ มะอฺมัรฺ ได้บอกว่า อัซซุฮริย์ได้รายงาน ว่า อุบัดุลลลอฮฺ อิบนุอับดุลลอฮฺ ได้บอกว่า อิบนุอับบาซ ได้รายงานว่า :

“ท่านเราะซูลุลลอฮฺ(ศ็อลฯ)เป็นมนุษย์ที่ดีที่สุด และจะดีที่สุดในเดือนรอมฎอนเมื่อท่านได้เจอกับญิบรีล ท่านจะเจอญิบรีลในทุกคืนของเดือนรอมฎอนและจะมีการเรียนการสอนอัลกุรอาน ท่านเราะซูลุลลอฮฺ(ศ็อลฯ) จะดีกว่าสายสมที่พัดผ่าน”

ตัฟซีรฺอิบนุกะษีรฺ : 12. ซูเราะฮฺยูซุฟ (24)

 

وَلَقَدْ هَمَّتْ بِهِ ۖ وَهَمَّ بِهَا لَوْلَا أَنْ رَأَىٰ بُرْهَانَ رَبِّهِ ۚ كَذَٰلِكَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَالْفَحْشَاءَ ۚ إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُخْلَصِينَ (٢٤)

(( 24 ) และแท้จริง นางได้ตั้งใจมั่นในตัวเขาและเขาก็ตั้งใจในตัวนาง หากเขาไม่เห็นหลักฐานแห่งพระเจ้าของเขา เช่นนั้นแหละเพื่อเราจะให้ความชั่วและการลามกห่างไกลจากเขา แท้จริงเขาคือคนหนึ่งในปวงบ่าวของเราที่สุจริต)

            อิบนุอับบาซ มุญาฮิด ซะอีด อิบนุญุไบรฺและอุลามาอฺซะลัฟอื่นๆ จะให้ความหมายในจุดนี้แตกต่างกัน บางคนว่า هَمَّ (ตั้งใจ) ในที่นี้หมายถึงความต้องการจิตใจ อะบูฮุร็อยเราะฮฺ-เราะฎิยัลลอฮุอันฮุ-ได้กล่าว่า ท่านเราะซูลุลลอฮฺ-ศ็อลฯ- ได้กล่าวว่า อัลลอฮฺได้ตรัสว่า

إِذَا هَمَّ عَبْدِي بِحَسَنَةٍ فَاكْتُبُوهَا لَهُ حَسَنَة فَإِنْ عَمِلَهَا فَاكْتُبُوهَا لَهُ بِعَشْرِ أَمْثَالهَا وَإِنْ هَمَّ بِسَيِّئَةٍ فَلَمْ يَعْمَلهَا فَاكْتُبُوهَا حَسَنَة فَإِنَّمَا تَرَكَهَا مِنْ جَرَّائِي فَإِنْ عَمِلَهَا فَاكْتُبُوهَا بِمِثْلِهَا

(เมื่อบ่าวของฉันตั้งใจที่จะทำดี ก็จะถูกบันทึกความดีนั้นมีผลเท่ากับ 1 ความดี แต่ถ้ากระทำลงไป ก็จะถูกบันทึกผลของความดีนั้น 10 เท่า แต่ถ้าเขาตั้งใจทำชั่วแล้วไม่ได้ทำตามที่ตั้งใจนั้น จะถูกบันทึก 1 ความดี เพราะที่เขาไม่ทำชั่วนั้นเพื่อฉัน แต่ถ้าเขาได้ทำชั่วนั้นลงไป ก็จะถูกบันทึกความชั่วนั้น 1 ความชั่ว) หะดีษนี้บันทึกโดยอัลบุคอรีย์และมุสลิม

บางคนว่า ยูซุฟตั้งใจที่จะทำเป็นภรรยา(ในอนาคต)

        هَمَّ بِهَا لَوْلَا أَنْ رَأَى بُرْهَانَ رَبّه (เขาก็ตั้งใจในตัวนาง หากเขาไม่เห็นหลักฐานแห่งพระเจ้าของเขา)
                หมายถึง ยูซุฟไม่ได้ตั้งใจ เขาอาจจะตั้งใจจะทำเช่นนั้นจริงถ้าไม่เห็นหลักฐานบางอย่างจากอัลลอฮฺ และหลักฐานที่นบียูซุฟเห็นนั้นมีหลายรายงาน บ้างว่ายูซุฟเห็นภาพพ่อของเขา(นบียะอฺกูบ)เอานิ้วแตะที่ปากของเขา บ้างว่าตีที่หน้าอกยูซุฟ อิบนุอับบาซ บอกว่า ยูซุฟเห็นนายของเขา บ้างว่าเมื่อยูซุฟเงยหน้ามองเพดานบ้าน ก็เห็นตัวหนังสือเขียนที่ผนังบ้านว่า لَا تَقْرَبُوا الزِّنَا إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَة وَمَقْتًا وَسَاءَ سَبِيلًا (และพวกเจ้าอย่าเข้าใกล้การผิดประเวณี แท้จริงมันเป็นการลามกและทางอันชั่วช้า)(อัลอิซรออฺ 17:32)

     كَذَلِكَ لِنَصْرِف عَنْهُ السُّوء وَالْفَحْشَاء (เช่นนั้นแหละเพื่อเราจะให้ความชั่วและการลามกห่างไกลจากเขา)
            หมายถึง อย่างที่เรา(อัลลอฮฺ)ได้ให้เขาเห็นหลักฐาน เขาจึงได้หันออกห่างจากสิ่งนั้น ขัดเกลาเขาให้สะอาดจากสิ่งชั่วช้าและลามก ในทุกสิ่ง

     إِنَّهُ مِنْ عِبَادنَا الْمُخْلَصِينَ (แท้จริงเขาคือคนหนึ่งในปวงบ่าวของเราที่สุจริต)
            หมายถึง ยูซุฟเป็นคนที่อยู่ในกลุ่มที่บริสุทธิ์สะอาด เป็นคนที่ถูกเลือกสรรค์ ขอให้ความสุขสันติจงมีแด่ท่าน

ตัฟซีรฺอิบนุกะษีรฺ : 12. ซูเราะฮฺยูซุฟ (23)

สัญลักษณ์ทางนิ้วมือที่ใช้แทนเรียกหรือเชิญชวน
(ภาพประกอบไม่เกี่ยวกับเนื้อเรื่อง)

وَرَاوَدَتْهُ الَّتِي هُوَ فِي بَيْتِهَا عَنْ نَفْسِهِ وَغَلَّقَتِ الْأَبْوَابَ وَقَالَتْ هَيْتَ لَكَ ۚ قَالَ مَعَاذَ اللَّهِ ۖ إِنَّهُ رَبِّي أَحْسَنَ مَثْوَايَ ۖ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ (٢٣)

 (( 23 ) และนางได้ยั่วยวนเขาโดยที่เขาอยู่ในบ้านของนาง และนางได้ปิดประตูอย่างแน่นและกล่าวว่า”มานี่ซิ!“ เขากล่าวว่า “ฉันขอความคุ้มครองต่ออัลลอฮ์ แท้จริงเขาเป็นนายของฉัน ให้ที่พักพิงที่ดียิ่งแก่ฉัน แท้จริงบรรดาผู้อธรรมจะไม่บรรลุความสำเร็จ”)

            อัลลอฮฺได้ตรัสถึงภรรยาของข้าหลงวงที่นบียูซุฟ-อะลัยฮิซซะลาม-อาศัยอยู่ในบ้านเขา สามีของนางได้บอกแก่นางให้เลี้ยงดูนบียูซุฟอย่างให้เกียรติ แต่นางได้ยั่วยวนนบียูซุฟให้ทำไม่ดีกับตัวนางเอง คือ พยายามให้นบียูซุฟทำไม่ดีกับนางโดยเชิญชวนนบียูซุฟเข้าหานาง ที่เป็นเช่นนั้นเพราะนางรักและชอบนบียูซุฟมาก ด้วยความหล่อ ความงดงามและมีประกายในตัวนบียูซุฟ จึงทำให้นางแต่งตัวอย่างงดงาม ปิดประตูทุกบานและเรียกนบียูซุฟให้เข้าใกล้นาง แล้วนางก็กล่าวว่า

         وَقَالَتْ هَيْتَ لَكَ (มานี่ซิ!)
            แต่นบียูซุฟหักนักห้ามตัวเองไม่ให้เข้าไปหานางอย่างรุนแรง และกล่าวว่า

        قَالَ مَعَاذَ اللَّهِ ۖ إِنَّهُ رَبِّي أَحْسَنَ مَثْوَايَ  (ฉันขอความคุ้มครองต่ออัลลอฮ์ แท้จริงเขาเป็นนายของฉัน ให้ที่พักพิงที่ดียิ่งแก่ฉัน ) 

            ในที่นี้ใช้คำว่า “ร็อบ” และร็อบนี้แปลว่าผู้อภิบาล และใช้คำว่าคำร็อบหมายถึงเจ้านายที่เป็นผู้ใหญ่ที่นับถือ "ร็อบบี(رَبِّي)" คือ สามีของนางเป็นเจ้านายที่ดูแลฉัน

      أَحْسَنَ مَثْوَايَ(ให้ที่พักพิงที่ดียิ่งแก่ฉัน)
            ให้บ้านที่อยู่ที่ดี เขาดีกับฉัน ฉันไม่ทรยศเขาด้วยการกระทำไม่ดีกับครอบครัวของเขา

         إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ (แท้จริงบรรดาผู้อธรรมจะไม่บรรลุความสำเร็จ) 

ตัฟซีรฺอิบนุกะษีรฺ : 12. ซูเราะฮฺยูซุฟ (21-22)

 

ลักษณะการซื้อขายทาสในอัฟริกา
(ภาพประกอบไม่เกี่ยวข้องกับเนื้อเรื่อง)

 وَقَالَ الَّذِي اشْتَرَاهُ مِنْ مِصْرَ لِامْرَأَتِهِ أَكْرِمِي مَثْوَاهُ عَسَىٰ أَنْ يَنْفَعَنَا أَوْ نَتَّخِذَهُ وَلَدًا ۚ وَكَذَٰلِكَ مَكَّنَّا لِيُوسُفَ فِي الْأَرْضِ وَلِنُعَلِّمَهُ مِنْ تَأْوِيلِ الْأَحَادِيثِ ۚ وَاللَّهُ غَالِبٌ عَلَىٰ أَمْرِهِ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ (٢١) وَلَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ آتَيْنَاهُ حُكْمًا وَعِلْمًا ۚ وَكَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ (٢٢)

( ( 21 ) และผู้ที่ซื้อเขามาจากอียิปต์ กล่าวกับภริยาของเขาว่า “จงให้ที่พักแก่เขาอย่างมีเกียรติ บางทีเขาจะทำประโยชน์ให้เราได้บ้างหรือรับเขาเป็นบุตร” และเช่นนั้นแหละเราได้ทำให้ยูซุฟมีอำนาจในแผ่นดิน และเพื่อเราจะได้สอนให้เขารู้วิชาทำนายฝัน และอัลลอฮ์ทรงเป็นผู้พิจิตในกิจการของพระองค์ และแต่ว่าส่วนใหญ่ของมนุษย์ไม่รู้ ( 22 ) แลเมื่อเขาบรรลุวัยหนุ่มฉกรรจ์ของเขา เราได้ให้ความสุขุมรอบคอบและวิชาการแก่เขาและเช่นนั้นแหละ เราตอบแทนแก่บรรดาผู้กระทำความดี )

            อัลลอฮฺ-ตะอาลา-ได้ตรัสถึงความอ่อนโยนของพระองค์ที่มีต่อนบียูซุฟ-อะลัยฮิซะลาม- ด้วยการให้มีคนมาซื้อเขาเป็นคนที่มีระดับที่ให้ความสำคัญและให้เกียรติแก่นบียูซุฟ เขาบอกแก่ภรรยาของเขาให้ดูแลและเลี้ยงดูยูซุฟอย่างดี โดยได้พูดกับภรรยาของเขาว่า  أَكْرِمِي مَثْوَاهُ عَسَىٰ أَنْ يَنْفَعَنَا أَوْ نَتَّخِذَهُ وَلَدًا (เจ้าจงให้ที่พักแก่เขาอย่างมีเกียรติ บางทีเขาจะทำประโยชน์ให้เราได้บ้างหรือรับเขาเป็นบุตร) เขาเป็นถึงรัฐมนตรีที่รับผิดชอบทรัพย์สินของประเทศอียิปต์ เป็นข้าหลวงใหญ่ที่มีเกียรติ และมีมุมมองที่สามารถวิเคราะห์นบียูซุฟได้

        อัลเอาฟีได้รายงานว่า อิบนุอับบาซได้กล่าวว่า ชายที่ซื้อนบียูซุฟนั้น ชื่อ กิฏฟีรฺ แต่มุฮำมมัด อิบนุอิสหาก บอกว่าชื่อ อัฏฟีรฺ เป็นข้าหลวงที่ดูแลทรัพย์สินของอียิปต์ ในสมัยของกษัตริย์ที่ชื่อ อัรร็อยยาน อิบนุ อัลวะลีด และภรรยาของเขาที่เขาใช้ให้เลียงดูยูซุฟอย่างดีชื่อว่า รออีล อิบนะตุเราะอาบีล บางคนว่า ชื่อ ซุไลคอ

            อิบนุมัซอูดได้กล่าวว่า มนุษย์ที่มองคนได้ทะลุถึงความสามารถที่มีอยู่ภายในของเขามีอยู่ 3 คน คือ 
            (1) ข้าหลวงอียิปต์คนนี้ เมื่อเขากล่าวกับภรรยาของเขาว่า أَكْرِمِي مَثْوَاهُ (เจ้าจงให้ที่พักแก่เขาอย่างมีเกียรติ)
            (2) สตรีที่เป็นลูกสาวของนบีชุไอบฺ เมื่อเขาบอกกับพ่อของเขาว่า يَا أَبَت اِسْتَأْجِرْهُ (โอ้คุณพ่อจ๋า! จ้างเขาไว้ซิ)(เกาะศ็อศฺ 28:26) 
            (3) และอะบูบักรฺ อัศศิดดีก เมื่อท่านแต่งตั้งให้อุมัรฺ อิบนุค็อฏฏอบ -เราะฎิยัลลอฮุอันฮุมา- รับผิดชอบเป็นเคาะลีฟะฮฺต่อจากท่าน

         وَكَذَٰلِكَ مَكَّنَّا لِيُوسُفَ فِي الْأَرْضِ (และเช่นนั้นแหละเราได้ทำให้ยูซุฟมีอำนาจในแผ่นดิน) หมายถึงเราได้ให้ความปลอดภัยจากพี่น้องของเขาและให้เขาพำนักอยู่ในแผ่นดินอียิปต์ وَلِنُعَلِّمَهُ مِنْ تَأْوِيلِ الْأَحَادِيثِ (และเพื่อเราจะได้สอนให้เขารู้วิชาทำนายฝัน) ตีความหมายความฝัน وَاللَّهُ غَالِبٌ عَلَىٰ أَمْرِهِ  (และอัลลอฮ์ทรงเป็นผู้พิจิตในกิจการของพระองค์) คือ เมื่อพระองค์ทรงประสงค์แล้วจะไม่เป็นอย่างอื่น ไม่มีสิ่งใดมาขัดขวางได้ แต่จะเป็นไปตามที่พระองค์ทรงต้องการ และพระองค์ทรงได้กระทำตามที่พระองค์ทรงต้องการ
        وَلَمَّا بَلَغَ  (แลเมื่อเขาบรรลุ) คือ นบียูซุฟ-อะลัยฮิซะลาม-  أَشُدَّهُ (วัยหนุ่มฉกรรจ์ของเขา) คือ ร่างกายและสติปัญญาได้เจริญเติบโตอย่างสมบูรณ์ มีวุฒิภาวะครบตามวัยศาสนภาวะ คือ อายุ 18 ปี آتَيْنَاهُ حُكْمًا وَعِلْمًا (เราได้ให้ความสุขุมรอบคอบและวิชาการแก่เขา) หมายถึงเราได้แต่งตั้งให้เขาเป็นนบี เป็นคนที่ถูกให้เป็นนบีในกลุ่มคนของพวกเขา 
        وَكَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ (และเช่นนั้นแหละ เราตอบแทนแก่บรรดาผู้กระทำความดี ) เพราะเขาเป็นคนประพฤติดี ทำการงานเพื่อภักดีต่ออัลลอฮฺ -ตะอาลา-

ตัฟซีรฺอิบนุกะษีรฺ : 12. ซูเราะฮฺยูซุฟ (19-20)

 

وَجَاءَتْ سَيَّارَةٌ فَأَرْسَلُوا وَارِدَهُمْ فَأَدْلَىٰ دَلْوَهُ ۖ قَالَ يَا بُشْرَىٰ هَٰذَا غُلَامٌ ۚ وَأَسَرُّوهُ بِضَاعَةً ۚ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِمَا يَعْمَلُونَ (١٩) وَشَرَوْهُ بِثَمَنٍ بَخْسٍ دَرَاهِمَ مَعْدُودَةٍ وَكَانُوا فِيهِ مِنَ الزَّاهِدِينَ (٢٠)

(( 19 ) และคณะเดินทางได้มาถึง ดังนั้นพวกเขาได้ส่งคนแบกน้ำของพวกเขา(ไปตักน้ำจากบ่อ) เขาได้หย่อนถังของเขาลงไป(ในบ่อ)เขากล่าวว่า "โอ้ข่าวดีจ๊ะ! นี่มันเด็กนี่" และพวกเขาได้ซ่อนเขาไว้เป็นสินค้า และอัลลอฮ์ทรงรอบรู้ในสิ่งที่พวกเขากระทำ ( 20 ) และพวกเขาได้ขายเขาด้วยราคาถูก นับได้ไม่กี่ดิรฮัม และพวกเขาเป็นผู้มักน้อย)

            อัลลอฮฺ-ตะอาลา-ได้ตรัสถึงสิ่งที่เกิดบึ้นกับนบียูซุฟ(อะลัยซิลาม) เมื่อพี่น้องของเขาโยนเขาลงก้นบ่อ และปล่อยให้ยูซุฟอยู่อย่างเดียวในก้นบ่อนั้น ยูซุฟอยู่ในบ่อนาน 3 วัน ตามคำรายงานของอิบนุอิยาซ

            มุฮัมมัด  อิบนุอิสหาก เบื่อพวกพี่น้องของเขาโยนเขาลงในบ่อ พวกเขาจะยืนอยู่รอบ ๆ บ่อทุกวัน มองว่าเขาจะทำอย่างไรกับยูซุฟที่อยู่ในบ่อนั้น
            มีคนเดินทางเดินผ่านมาแถวนั้น และหยุดพักหลังจากนั้น พวก นักเดินทางเหล่านั้น ส่งตัวแทนไปตักน้ำ เมื่อตัวแทนไปที่บ่อนั้นและหย่อนถังลงส่อเพื่อตักน้ำ ยูซุฟ-อะลัยซิซวัลาม-ก็จับถังตักน้ำนั้น ชายคานั้นก็ยกขึ้นมาและมีความสุขที่ได้นำเด็กผูชายออกจากบ่อ แล้วกล่าวว่า
         يَا بُشْرَىٰ هَٰذَا غُلَامٌ (โอ้ข่าวดีจ๊ะ! นี่มันเด็กนี่) 
      وَأَسَرُّوهُ بِضَاعَةً (และพวกเขาได้ซ่อนเขาไว้เป็นสินค้า) 
            เขาได้ซ่อนเด็ก(ยูซุฟ)ที่เขายกขึ้นจากบ่อ ไม่ให้เพื่อนที่เดินทางมาด้วยกันรู้ พวกเขาบอกว่า : ฉันซื้อเด็กคนนี้เป็นสินค้าจากคนที่อยู่ข้างๆบ่อน้ำ เพราะเขากลัวว่าคนอื่นที่เดินทางมาด้วยรู้ว่าเขาได้มาอย่างไร กลัวว่าจะขอส่วนแบ่งในการได้เด็กคนนั้น(ยูซุฟ)ด้วย
            และอัลลอฮฺตรัสว่า
         وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِمَا يَعْمَلُونَ (และอัลลอฮ์ทรงรอบรู้ในสิ่งที่พวกเขากระทำ) 
            อัลลอฮฺทรงรู้สิ่งที่พ่อน้องนบียูซุฟและคนที่ซื้อเขาได้ทำอะรลงไป อัลลอฮฺทรงสามารถที่เปลี่ยนแปลงการกระทำนั้นและทรงสามารถที่จะไม่ให้เกิดขึ้น แต่พระองค์มีหิกมะฮฺ วัตถุประสงค์ให้เกิดขึ้นเช่นนั้น และปล่อยให้เป็นไปตามที่ได้ถูกกำหนดมาแล้วตามกฎสภาวการณ์ของพระองค์(เกาะฎอ-เกาะดัรฺ)
     أَلَا لَهُ الْخَلْقُ وَالْأَمْرُ ۗ تَبَارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ (พึงรู้เถิดว่า การสร้างและกิจการทั้งหลายนั้นเป็นสิทธิของพระองค์เท่านั้น มหาบริสุทธิ์อัลลอฮ์ผู้เป็นพระเจ้าแห่งสากลโลก)(อัลอะอฺร็อฟ 7:54)
            และในที่นี้อัลลอฮฺได้แสดงให้ท่านนเราะซูลลอฮฺ(ศ็อลฯ)เห็นว่าพระองค์ทรงรู้สิ่งที่บรรดาเศาะหาบะฮฺของท่านถูกทรมานต่างๆนานา พระองค์ทรงสามารถที่จะไม่ให้เกิดขึ้น แต่พระองค์ทรงปล่อยให้พวกเขาให้กระทำในสิ่งนั้น แล้วพระองค์ให้ได้รับผลตามมาและตัดสินแก่พวกเขาเหล่านั้น อย่างที่อัลลอฮฺให้ผลและตัดสินแก่พี่น้องของนบียูซุฟ
            และอัลลอฮฺตรัสว่า 
    وَشَرَوْهُ بِثَمَنٍ بَخْسٍ دَرَاهِمَ مَعْدُودَةٍ وَكَانُوا فِيهِ مِنَ الزَّاهِدِينَ (และพวกเขาได้ขายเขาด้วยราคาถูก นับได้ไม่กี่ดิรฮัม และพวกเขาเป็นผู้มักน้อย)
            อิบนุอับบาซ มุญาฮิดและ อัฎเฎาะหาก กล่าวว่าสรรพนามคำว่า”พวกเขา”ที่อยู่ในคำ وَشَرَوْهُ (และพวกเขาได้ขายเขา)  หมายถึง พี่น้องของนบียูซุฟ ไม่ใช่กลุ่มคนเดินทาง เพราะอัลลอฮฺตรัสหลังจากนั้นว่า
         وَكَانُوا فِيهِ مِنَ الزَّاهِدِينَ (และพวกเขาเป็นผู้มักน้อย) 
            ผู้ไม่มักมากในที่นี้คือพี่น้องนบียูซุฟ ไม่ใช่คนเดินทาง เพราะนักเดินทางดีใจที่ได้พบเด็กและซ่อนเด็กไว้ในสัมภาระของเขา ถ้าพวกเขาเป็นคนไม่มักมากในโลกพวกเขาจะซื้อทำไม แล้วคนเดินทางที่ซื้อนบียูซุฟไปนั้นก็ไปขายต่อในเมืองอียิปต์ ให้แก่ขุนนางนักปกครองในอียิปต์